شماره 70/پنجشنبه 13 عقرب 1389/4 نوامبر 2010
استاد پوهنوال میر هارون احمدی معاون علمی پوهنتون تعلیم و تربیه کتاب درسی را تحت عنوان «محیط زیست و منابع طبیعی» به خاطر تدریس در موسسات عالی تربیه معلم کشور تألیف نموده اند که توجه تان را به گفتگو با ایشان در این زمینه جلب میکنیم:
ارمغان: لطفاً بفرمایید کتابی که از شما زیر چاپ است در چه مورد بوده، کدام فصلها را دارد و به کدام صنوف و کدام سطوح تدریس خواهد شد؟
احمدی: کتاب من تحت عنوان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی زیر چاپ است، در چوکات وزارت معارف برای ریاست عمومی تربیه معلم برای تمام دارالمعلمین های کشور در 34 ولایت افغانستان به زبان های دری و پشتو عنقریب چاپ میشود. حالا مرحله آخرین ایدیت آن میباشد که بعد از آن چاپ خواهد شد در تمام موسسات عالی تربیه معلم در 34 ولایت افغانستان منحیث یک کتاب درسی در سمستر سوم یعنی در سال دوم دارالمعلمین های کشور تدریس (خواهد شد).
ارمغان: ضرورت تدریس این مضمون از کجا ناشی میشود؟
احمدی: چنانچه از نامش معلوم است که حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی، این موضوع بسیار مهم در شرایط فعلی در افغانستان تلقی میشود چنانچه ما و شما همگی شاهدآن هستیم که روز به روز نفوس در افغانستان خصوصاً در شهر های درجه اول به خصوص شهر زیبای کابل رو به افزایش است و وقتی که نفوس زیاد شد تعداد ترانسپورتیشن روز به روز در حالت افزایش است، دیگر چیزهایی که بالای محیط زیست ما تأثیرات منفی خود را گذاشته قطع اشجار است، ازدیاد وسایط نقلیه است، خشکسالی های دوامدار که در این سال های اخیر دامنگیر کشور عزیز ما بوده، این ها همگی بالای محیط زیست ما تأثیر داشته به آن خاطر نظر به ابتکاری که وزارت محترم معارف و وزارت تحصیلات عالی کردند، یکی از ابتکارات بسیار خوب شان در این اواخر همین است که مضمون حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی را شامل نصاب تعلیمی مکاتب و پوهنتون ها ساختند به خصوص در دو جایی که بسیار مهم است. اگر چه در تمام نهاد های تحصیلی مهم است لیکن به دو جای که بسیار ارزشمند است یکی معارف است این مضمون وقتیکه در دارالمعلمین ها تدریس میشود تمام معلمینی که از دارالمعلمین ها خارج میشوند و در مکاتب ابتدائیه، متوسطه و لیسه ها این ها وظیفه میگیرند این ها میتوانند که در رابطه به حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی و نگهداشت محیط زیست برای شاگردان (معلومات دهند) که اینها چطور زندگی کنند، چطور محیط زیست خود را پاک نگه کنند و چطور از آلودگی ها خود را و فامیل خود را و کوچه خود را نجات بدهند و چه نقشی داشته باشند در حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی کشور شان، به همین شکل در پوهنتون تعلیم و تربیه کابل این هم یک نهاد تحصیلی است که معلم تربیه میکند به وزارت معارف و همچنان خاصتاً برای مکاتبی که دوره ثانوی را تدریس میکنند یا دوره لیسه ها را پس برای از این ها هم بسیار لازم است، بسیار ضروری است که راجع به حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی معلومات کافی داشته باشند، بنابر همین علت است که در نصاب تعلیمی خود پوهنتون تعلیم و تربیه کابل مضمون حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی را یک مضمون پوهنتون شمول گرفتند که در تماماً دیپارتمنت ها یک ساعت تدریس میشود لیکن در پوهنحی علوم اجتماعی در چوکات دیپارتمنت جغرافیه این دو کریدت در یک سمستر تدریس میشود.
ارمغان: این کتاب شامل کدام فصل هاست؟
احمدی: این کتاب فصل های مختلف دارد که گفته میتوانیم شامل تعریف محیط زیست و منابع طبیعی، همچنان چطور بتوانیم ما جلوگیری کنیم از آلودگی ها که فصل دیگرش میباشد، از خاک ها چطور جلوگیری کنیم، هوا چه نقش دارد در حفاظت محیط زیست ما، خشکسالی ها چه تأثیری دارد بر حفاظت محیط زیست ما، موجودیت ترانسپورتیشنی که فعلاً ما و شما میبینیم خصوصاً در کابل این چقدر تأثیراتی در آلوده ساختن محیط زیست ما دارد، به همین شکل فابریکات صنعتی، داش های نانپزی، داش های خشت و غیره، در مجموع چه تأثیرات منفی را وارد کرده بالای محیط زیست ما، این موضوعاتیست که من در کتاب خود گنجانیده ام، همچنان چاره جویی در حفاظت محیط زیست ما چطور کنیم که با وجودیکه همین گپ هایی را که ذکر کردم، دامنگیر کشور ما است خصوصاً در شهر های مزدحم بخصوص شهر کابل ما راه های جلوگیری از این را در این کتاب بحث کردیم که چطور ما میتوانیم از این جلوگیری کنیم، در این کتاب خود ما نوشته کرده ایم که چطور ما بتوانیم دو باره ایجاد کنیم جنگلات را. قانون محیط زیست است که بخاطر حفظ محیط زیست هر بار یک درخت قطع میشود ضرور است بجای آن درخت حد اقل ما سه تا پنج درخت تازه بنشانیم که تا اینکه ما بتوانیم جلو آلودگی هوا را در چند سال بعدی بگیریم.
ارمغان: این نصاب در تمام پوهنتون های افغانستان تطبیق میشود یا چطور؟
احمدی: به نظر من موضوع حفاظت از محیط زیست در شرایط کنونی نه تنها در سطح جهان بلکه در سطح افغانستان موضوع بسیار مهم است بخاطریکه یکی خشکسالی های اخیر و دیگر موضوع قطع اشجار و دیگر ازدیاد نفوس و ازدیاد وسایل ترانسپورتی میتواند که شهر ها را بسیار زود آلوده بسازد، به این حساب ما گفته میتوانیم که این یک مضمون بسیار مهم در سطح کشور است، من پیشنهاد میکنم که در تمام پوهنتون ها تدریس شود، فعلاً در پوهنتون کابل و پوهنتون تعلیم و تربیه این مضمون تدریس میشود و جزء نصاب تعلیمی شده و خوشبختانه که در سال گذشته در چوکات پوهنحی زمین شناسی پوهنتون کابل، دیپارتمنت حفاظت از محیط زیست تشکیل شد و تقریباً کمتر از یکماه میشود که در پوهنتون تعلیم و تربیه هم این یک مضمونی بود در چوکات مضمون جغرافیه و حالا تقریباً از یکسال به اینطرف به این مضمون یک دیپارتمنت در اینجا ایجاد شده و ما در صدد این هستیم که تشکیل از این را جور کنیم و برای این دیپارتمنت ما استاد های مسلکی دیگری را استخدام کنیم تا اینکه بتوانند در اینجا مصدر بیشتر خدمت برای جوانان ما شوند.
ارمغان: اگر همین نصاب در مکاتب هم تطبیق شود چه نظر دارید؟
احمدی: من فکر میکنم وزارت محترم معارف نه تنها در سطح موسسات عالی تربیه معلم بلکه در مکاتب هم این را در نظر گرفته بنابر همین موضوع که در وزارت معارف هم این را در نظر گرفته اند، در ریاست عمومی تربیه معلم جزء نصاب شان ساخته اند و اگر گرفته نشده هم این موضوع بسیار حتمی است که برای شاگردان خصوصاً دوره ثانوی این یک مضمون بسیار مهم حساب میشود که باید مضمون حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی، در نظر گرفته شود و جزء نصاب تعلیمی و کوریکولم شان شود.
نشريه ارمغان ملي 