شماره ( 246) چهارشنبه (8) میزان ( 1394) / ( 30 ) سپتمبر ( 2015)
پروسس محصولات حيواني (گوشت روده ها و لبنيات)
مسلخ كابل:
مسلخ فعلي كابل در سال 1319 به سرمايه 36.6 ميليون افغاني احداث گرديده و تاسيسات سرد كننده و توسعوي آن در سال 1342 نصب شده است. كه البته ظرفيت آن تهيه 30 تن گوشت در هر دوره كارو ظر فيت تاسيسات سرد كننده آن 1.3 هزار تن ميباشد. در حاليكه تنها مصارف گوشت شهر كابل سالانه به 15 هزار تن ميرسيد. توليدات مسلخ كابل در سال 1356 به 2300 تن بالغ میشد. بايد گفت كه اين موسسه مربوط وزارت دفاع بوده و معمولا تنها از 10تا12 فيصد ظرفيت آن مورد استفاده قرار ميگيرد.
مسلخ هرات:
پروژه ديگر صنعتي اين بخش مسلخ هرات است كه بظرفيت سالانه 10.8 هزارتن تاسيس گرديده است. كه البته قسمتي از پروژه مالداري هرات را تشكيل ميدهد و بتاريخ 12 ميزان سال 1356 طور امتحاني به فعاليت آغاز نموده است. اين فابريكه داراي سه سردخانه ميباشد . كه هر كدام آن در حرارت صفر درجه سانتيگراد ، ظرفيت حفظ دو هزار لاشه گوسفند را براي ده تا چهارده روز دارا بوده و علاوه بر آن يك سردخانه ديگر در حرارت منفي 25 درجه سانتيگراد ظرفيت نگهداشت 15 تن گوشت را تا مدت اعظمي شش ماه دارا ميباشد . اين فابريكه در سال 1356 با ذبح 4300 راس گوسفند و پنج گوساله جمعا مقدار 32485كيلو گرام گوشت را توليد و بموسسات دولتي و بازار عرضه كرده است. تعداد مجموعي كارگران پروژه مالداري هرات به 576 نفر ميرسيد كه از آنجمله 135 نفر آنها در مسلخ و متباقي در ساير شعبات شركت مصروفيت دارند.
موسسه روده:
دو موسسه نيمه فابريكاتي آن مربوط به پروسس روده بوده يكي بظرفيت 1500 حلقه و ديگري بظرفيت يكهزار حلقه روده در يك نوبت كار و فعاليت میکند. شش موسسه ديگرآن هم مربوط پروسس روده بوده و ظرفيت مجموعي آنهابه 5.6 ميليون حلقه در سال ميرسيد. در حاليكه هيچكدام از موسسات متذكر بظرفيت اعظمي آنها فعال نبوده اند. البته موسسه نهم اين بخش مربوط توليد ساسچ ميباشد. اين 9 موسسه مربوط سكتور خصوصي بوده اندازه مجموعي سرمايه گذاري آنها به 40.66 ميليون افغاني بالغ گرديده و با داشتن 350 نفر كارگر در سال 1356 در حدود 17.1 تن ساسچ و 89.8 هزار حلقه روده پروسس شده بغرض صادرات در آنها توليد شده بود.
حشمت ساسچ:
فابريكه حشمت ساسچ در اواخر سال 1349 از طريق سرمايه گذاري خصوصي بسرمايه 1.8 ميليون افغاني به فعاليت آغاز نموده است.
موسسه لبنيات بغلان:
موسسه صنعتي كوچك بغلان به غرض تقويه بنيه مالي مالداران و آشنا ساختن آنها به طريق عصري صنعت لبنيات بتاريخ 8 عقرب 1353 اساس گذاشته شد. سرمايه ابتدايي اين موسسسه از كمك تخنيكي و بلاعوض سويس دوصد هزار دالر معادل 480 هزار فرانك سويسي بوده و توليدات آنرا پنير، مسكه، ماست، كريم و چكه تشكيل ميدهد. تعدا د كارگران داخلي اين پروژه به استثناي چهار نفر متخصص خارجي در سال 1356 به 34 نفر ميرسيد.
نوشابه ها:
شركت كام:
موسسه صنعتي شركت كام در 9 كيلو متري جنوب كابل بشكل خصوصي و با مصرف يازده ميليون افغاني بمنظور توليد مشروبات غير الكولي ساخته شده و تعداد مجموعي سهمداران آن به 150 نفر ميرسيد. سرمايه ابتدايي اين شركت كه به چهل ميليون افغاني ميرسيد. در حال حاضر در حدود 80 ميليون افغاني تخمين شده است. اين فابريكه در اول سنبله سال 1350 بشكل امتحاني واز شروع سال 1351 ببعد بصورت اساسي به توليد آغاز نموده است. تعداد كارگران فابريكه معمولا در فصل تابستان زياد بوده بصورت روزمزد استخدام ميشوند. ظرفيت توليدي سالانه آن به 700 هزار كريت بالغ گرديده روزانه از 2 تا پنجهزار بوتل نوشابه غير الكولي را توليد مينمايد.
موسسه جوس و ليمونات:
موسسه توليد جوس و ليمونات بسرمايه يك ميليون افغاني تاسيس گرديده و اندازه توليدات آن در سال 1356 به 9685 ليتر ميرسيد.
موسسات يخ سازي:
فابريكه يخ سازي كه همه مربوط به سكتور سرمايه گذاري خصوصي بوده، در مراکز ولايات پر نفوس و داراي اقليم گرم تاسيس شده اند و شامل ولايات كابل، ننگرهار، كندهار، بلخ ، هرات و كندز ميگردند. سرمايه گذاري تمام اين موسسات كه تعداد مجموعي آنها در سال 1356 به 9 موسسه ميرسيدبر 28.264 ميليون افغاني بالغ ميگرديد . در حاليكه اندازه مجموعي توليدات آنها در همانسال به 8528.3 تن بالغ شده بود.
پروسس ميوه:
شركت پشتون :
اولين فابريكه براي صنعت و پروسس ميوه توسط شركت پشتون در كندهار تاسيس شد. كه علت عمده تاسيس آنرا موجوديت مواد خام تشكيل ميداد. شركت ميوه پشتون در سال 1313 بسرمايه ابتدايي 1.5 ميليون افغاني در شهر كندهار تاسيس شد كه به سال اول ميوه را با دست پاك و پيكنك كرده بخارج ميفر ستاد. اما از سال 1317 ببعد تمام امور ميوه را بوسيله ماشين هاي مخصوص و به اصول فني اجرا كرده است.سرمايه شركت در سال 1317 به 2.7 ميليون و در سال 1336- 13.337 ميليون افغاني افزايش يافت اين فابريكه با داشتن 49 نفر كارگر در سال 1336 يك مقدار زياد شربت ، مربا و شريني را توليد نموده و علاوه بر آن داراي يك دستگاه توليد يخ بوده كه روزانه در حدود22.5 هزار كيلو يخ را توليد مي نمود.
شركت ميوه كندهار:
در سال 1336 شركت ديگري به نام شركت سهامي ميوه كندهار تاسيس و در ماه ميزان همان سال قراردادي با كمپني تخنوا كسپورت چكوسلواكيا امضا نمود كه به موجب آن يكدستگاه مكمل و عصري كانسرو ميوه در كندهار خريداري گرديد. به اين ترتيب فابريكه ميوه كندهار در 5 كيلو متري شمال شرق اين شهر در سال 1338 تاسيس و امور ساختماني آن در اواخر سال 1340 پايان يافت. ماشين آلات مورد ضرورت آن از كريدت دولت چكوسلواكيا به سرمايه مجموعي 116.7 ميليون افغاني نصب و فعال گرديد. ظرفيت توليدي اين فابريكه كه در سال 1342 به فعاليت آغاز نمود در دو وقت كار(16 ساعت) عبارت بود از سورت و باربندي ميوه هاي تازه و خشك به ظرفيت 100 تن ، خشك كردن ده تن ميوه تازه چون انگور، زردآلوو انجير، توليد 20 تن كمپوت از زردآلو، شفتالو، انگور، ناك، بهي، آلوبخارا و غيره و بلاخره توليد ده تن جيلي ، مربا و شربت از انگور، سيب انار وغيره. اين فابريكه بعد از ادامه فعاليت در سالهاي 1342 و 1343 به سقوط مواجه شد در سال 1346 بار ديگر فعال گرديد. اما در همين سال دوباره متوقف گرديد.
دافغان ميوي صنعتي موسسه :
شركت ميوه كندهار از نيمه دوم سال 1349 ببعد توسط دولت خريداري و به نام دافغان ميوي صنعتي موسسه به حيث تصدي دولت به فعاليت پرداخت . توليد ات اين فابريكه معمولا در سال هاي فعاليت به كشور هاي اتحاد شوروي، چكوسلواكيا، پاكستان و بعضي ممالك شرق ميانه چون لبنان، كوريا وغيره صادر شده بود . در حاليكه به نسبت وفرت ميوه تازه و بلند بودن قيمت مواد توليدي تقاضاي محدود داخلي براي توليدات آن وجود داشت. بنابران چنانچه ملاحظه ميشود دو عامل عمده يعني تقاضاي بازار مخصوصا در خارج از كشور و چگونگي حاصلات زراعتي با قيمت آن به اندازه توليدات اين فابريكه تاثير مستقيم داشته است. توليدات سال 1354از اين فابريكه شامل 24112 قطي نيم كيلويي كمپوت زردآلو 40049 قطي نيم كيلويي جيلي انگور به شمول 1673 بوتل 430 گرامه از جيلي انگور 621 بوتل جيلي انگوردر ظروف مختلف و بالاخره 621 بوتل آب جوش مي باشد. ضمنا فروشات فابريكه در سال 1354 از توليدات سال 1353 به تعداد 32754 قطي و از توليدات سال 1354 به تعداد 180205 قطي بوده است.
بقيه در آينده
نشريه ارمغان ملي 