13 جولای 2021
دیروز، 12 جولای 2021، از جانب خانواده یما سیاووش ژرونالیست و مجری تلویزیونی افغان در دادگاه بین المللی کیفری و سازمان ملل توسط هایدی دیکستل مشاور بین المللی (33 Bedford Row Chamber, London) شکایاتی تسلیم داده شد که در آن از دفتر دادستان دادگاه کیفری بین المللی و گزارشگران ویژه سازمان ملل متحد خواسته شده است که به عنوان بخشی از یک الگوی کاملاً مستند از قتل روزنامه نگاران در افغانستان که مانع کار آنها به عنوان روزنامه نگار می شود و حقوق اساسی آنها را نقض می کند، به جستجوی اطلاعات و تحقیق در مورد قتل هدفمند یما سیاوش بپردازند.
شکایات به دادگاه کیفری بین المللی و سازمان ملل
به پیشگاه دادگاه کیفری بین المللی به اساس ماده 15 (معاهده روم) مکاتبه یی در دفتر دادستان دادگاه کیفری بین المللی ثبت گردید که ثابت می کند کشته شدن یما سیاووش بخشی از حملات گسترده و سیستماتیک علیه اعضای رسانه ها و مطبوعات در افغانستان است که در جریان درگیری های مداوم در افغانستان اتفاق می افتد و در دوران اداره رییس جمهور اشرف غنی به شدت افزایش یافته است. این مکاتبه بیان میدارد که حمله هدفمند و قتل یما سیاووش جنایت علیه بشریت، جنایت جنگی قتل، جنایات علیه بشریت آزار و شکنجه و سایر اقدامات غیر انسانی، و جنایت جنگی حمله عمدی به غیر نظامیان محسوب میشود. در ارائه اطلاعات به دادستان دادگاه کیفری بین المللی، خانواده درخواست کردند که دادستان این حمله را به عنوان بخشی از تحقیقات در حال بررسی اوضاع در افغانستان برای پیگرد قانونی در نظر بگیرد.
خانواده یما سیاووش همچنان شکایتی را به گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ارتقا و حمایت از آزادی بیان و عقیده و گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور اجراآت (اعدامات) فراقضایی، غیرقانونی و خودسرانه (مستبدانه) تسلیم کردند که در آن از گزارشگران ویژه خواسته شده است تا گام هایی در راستای جمع آوری معلومات و رسیدگی به نقض حقوق بشر مرتبط به قتل یما سیاووش و نمونه سیستماتیک تهدید، هدف قرار گرفتن و قتل خبرنگاران در افغانستان بردارند. از گزارشگران ویژه خواسته شده است این را در نظر بگیرند که حق زندگی و آزادی بیان یما سیاووش، و حقوق خانواده وی در برابر دخالت خودسرانه و حق رسیدن شان به حقیقت و درمان، در نتیجه اعمال کسانی که مخالف کار وی بودند شدیداً نقض شده است. و همچنان از آنان خواسته شده است تا کمک در تحقیق و رسیدن به حقیقت و تأمین عدالت و پاسخگویی برای تخلفات نمایند.
زمینه و متن
یما سیاووش به دلیل گزارشگری در زمینه مسائل سیاسی و حکومتداری در افغانستان و به ویژه پرداختن به موضوعات بحث برانگیز و طرح سوالات سخت و چالش برانگیز در مواجهه با سیاست ها و مقامات دولت در زمان اداره غنی شهره بود. وی در انجام کار خود به عنوان ژورنالیست و مجری تلویزیونی از حق آزادی بیان خود استفاده میکرد به گونه یی که سعی در دریافت و افشاء معلومات، بحث و گفتگو های چالشی در بحث های ملی و دارای اهمیت عمومی مینمود.
این کار منجر به تهدیدها و فشارهای مداوم علیه او توسط مقامات دولتی، از جمله مقامات ارشد و برجسته شد، که خواستار متوقف نمودن کار وی به عنوان ژورنالیست و مجری تلویزیون شدند. به دنبال تهدید ها و فشار هایی که وی دریافت کرده بود، و همچنین به دنبال توصیه هایی که از جانب یک NGO مبنی بر اینکه در نتیجه کارش امنیت او در خطر است، باعث شد که به منظور محافظت از ایمنی او و با این امید که تهدیدات با گذشت زمان فروکش کنند افغانستان را ترک کند. پس از بازگشتش به افغانستان به تاریخ 7 نوامبر 2020 در نتیجه انفجار 2 کیلوگرام ماده انفجاری درجه نظامی RDX تعبیه شده در موتر دولتی که برای انتقال وی از خانه به دفتر تنظیم شده بود جان داد، که انفجار اندکی بعد از سوار شدن وی به موتر به گونه ریموت کنترلی صورت گرفت.
حق بیان آزاد که افغانستان حراست و حمایت از آن را پذیرفته است، مقرر میدارد که کار یما به عنوان ژورنالیست، همراه با سایر اعضای رسانه در برابر مداخله محافظت شود. با این حال، تهدیدها و فشاری که وی متحمل شده بود توانایی وی در استفاده آزاد از این حق را مختل میکرد، و زندگی وی بخاطر کار و استفاده از حق آزادی بیانش به عنوان یک ژورنالیست مورد هدف قرار گرفت. تهدیدهایی که وی دریافت کرد و حمله ای که جان او را گرفت در نتیجه استفاده وی از این حق اساسی انجام شد، و مهمتر اینکه پیامد مورد نظر این تهدید و حمله سرکوب این حق بود.
تصمیم خانواده برای ارسال شکایات به دادگاه کیفری بین المللی و سازمان ملل برای جستجوی پاسخ و حقیقت درمورد وقایع کشته شدن یما و عدالت برای قتل وی، به دنبال تلاشهای مكرر برای جستجوی عدالت به صورت محلی در افغانستان، و درخواست شفافیت در هر تحقیق و شواهد درباره عاملان قتل یما از دولت صورت گرفته است. علیرغم درخواست خانواده، رسانه های محلی و سازمان های حقوق بشری برای کسب اطلاعات و تحقیقات شفاف، ناتوانی معنادار تعهد دولت به رسیدگی به این موضوع یا اطمینان از تحقیق دقیق و شفاف آن، این درک را ایجاد کرده است که برای قتل یما در افغانستان نمی توان پاسخگویی و عدالت معنی دار و واقعی را بدست آورد. بنابراین خانواده به دنبال تحقیق و شفافیت واقعی و شفاف در مورد جنایات و نقض حقوق بشر در دادگاه کیفری بین المللی و سازمان ملل متحد هستند.
هایدی دیکستال از اتاق Bedford Row 33 که به عنوان مشاور بین المللی برای خانواده سیاوش عمل می کند، گفت:» شواهد حمله در 7 نوامبر 2020 که جان یما سیاووش را گرفت، روشن میسازد که جنایات جدی و نقض حقوق بشر با هدف قرار گرفتن و کشته شدن وی به عنوان بخشی از الگوی حملات به روزنامه نگاران و آزادی بیان در افغانستان انجام شده است. مهم است که یک تحقیق دقیق انجام شود و از طریق همه راه های قانونی موجود برای برقراری عدالت در مورد یما سیاووش و آسیب های خانواده وی اطمینان حاصل شود، و همچنین اطمینان حاصل شود که ژورنالیستان در افغانستان مانند یما به دلیل استفاده از حقوق خود مورد هدف قرار نگرفته و ساکت نخواهند شد، و مسئولین در این زمینه پاسخگو هستند.»
محمد داود سیاووش، پدر یما سیاووش، گفت:»امیدوارم مراجع دادگستری، دادگاه کیفری بین المللی و سازمان ملل، به عنوان بلندترین و آخرین مراجع بیطرف بین المللی، عدالت را به خانواده مظلوم ما تأمین نمایند و قاتل، عامل قتل و حامی عامل قتل فرزند شهیدم را به میز عدالت بکشانند.» بکتاش سیاووش، برادر یما سیاووش، گفت:»در سایه ظلم و نقض حقوق بشر در افغانستان، دروازه های عدالت به روی خانواده ما مسدود شده است. امیدوارم باز شدن پرونده شهید یما سیاووش در دادگاه کیفری بین المللی و سازمان ملل به ما امکان دسترسی به عدالت برای چنین جنایاتی را بدهد، بدون درنظرداشت اینکه عاملین آن کی ها استند، حاکمان دولت یا دارنده گذرنامه یک کشور قدرتمند. تحقیق در مورد قتل هدفمند یما سیاووش به مردم افغانستان و جهان ثابت خواهد کرد که دادگاه کیفری بین المللی و سازمان ملل با تلاش برای پایان دادن به مصونیت از مجازات نقض شدید و گسترده حقوق بشر و حمایت از حق اساسی بیان آزاد برای همه کسانی که علیه فساد و برای شفافیت ، حقایق و حقیقت مبارزه می کنند در سمت راست تاریخ قرار دارند
نشريه ارمغان ملي 