نگارنده : مـاریـا دارو
کتاب اوای ماندگار زنان
مصاحبه پوهنیار خانم زلیخا نورانی را که در جریده گلبرگ در کشور استرالیا با محترم جلال نورانی مسوول آن جریده در باره مادر فقید شان خا نم « کوثرنورانی » نشر گردیده است واستاد گرامی زلیخا جان آن را بدسترسم قرارداده است ٬ طور فشرده نقل میکنم
(در نیمه اول دهه شصت هجری شمسی در یک سیمنیار بین المللی ادبی که درهوتل آریانا برگذارشده بود٬ اشتراک داشتم بعد از ختم بخش اول پروگرام همه مهمانان به صالون غذا تشربف بردند، من با یکتعداد استادان پوهنتون در گرد یک میز جا گرفتیم . زنده یاد پوهاند عبدالا حمد جاوید نیز در جمع ما پیوست. ضمن صرف غدا پروفیسورجاوید پرسید که آیا میدانید اولین زن که صدایش از رادیو کابل پخش گردید کی بود ؟
همه استادان نام های را برزبان آورد که از جمله نام خانم بزرگوار لطیفه کبیر سراج ، آمنه ملک زاده ٬ رقیه ابوبکر وغیره مگر پوهاند جاوید از زیر چشم بمن نگریست وبا لبخند گفت استاد زلیخا باید بداند.
زلیخا : گفتم چیز های درباره شینده ام مگر جزیئات را نمیدانم .
پوهاند جاوید فرمود:
باید که جزیئات را ندانید، شاید در آنزمان تولد هم نشده بودید و یا یکی دوسال بیش نداشتید و روبه استادان کرد وگفت :
اولین خانم که صدایش از رادیو کابل پخش گردید خانم کوثرنورانی یک زن ترکی بود ٬ یعنی مادر زلیخا نورانی که همین اکنون در کنار ما نشسته است .
پوهاند جاوید اضافه کرد من این مطلب را در یک مقاله ام نیز نگاشته ام ، جریان از این قرار بود که در دهه بیست هجری شمسی که رادیو کابل تازه به نشرات آغاز کرد اولیای مطبوعات فکرکردند زن ها هم باید به حیث نطاقه در رادیو بکارشروع کنند اما تشویش وجود داشت که آیا عکس العمل مردم وبخصوص روحانیون چگونه خواهد بود؟
راه حل را فکر کردند … یک خانم ترکی که همسر یک صاحب منصب افغان در لیسه ملالی معلم بود وحجاب نمی پوشید فارسی صحبت میکرد مگر لهجه ترکی داشت از او خواهش کردند که به رادیو چند اعلان را بخواند آن خانم فدا کار قبول کرد. اعلانات تجارتی را با الفبای ترکی نوشت وبه زبان دری بخوانش گرفت.
محاسبه مقامات این بود که اگر … عکس العمل نشان بدهند در جواب باید گفته شود که این نطاقه زن افغان نیست بلکه یک زن خارجی (ترکی )است .
مقامات خواستند که ان خانم فداکار را سپرتیر بلا بسازند . خانم نورانی طی پانزده روز اعلان تجارتی را پشت مکروفون رادیو هرروز میخواند چون … کدام عکس العمل دیده نشد بعدآ دیگر خانم ها به رادیو آمدند واعلانات، خبرها، … دیگر را به خوانش گرفتند)
در دهه سی زمانیکه زنده یاد سردارمحمد داود اعلان رسمی رفع حجاب نمود خانم کوثر نورانی با سهم گیری فعالش رهبری حدود صد زن و دختران جوان خود را در رابطه با این امر به عهده گرفت وپروسه دموکراسی را تقویت نمود به این معنی که درکلوپ عسکر شعبه خیاطی، گلدوزی، وبافت تاسیس شد زنان و دختران در کنار مردان تحت سرپرستی خانم نورانی در دوختن لباس عسکری، کلاه سربازان، صاحب منصبان، فیته کلاه، سرشانه یی زردوزی و تزئینات یونیفورم عسکری سهم فعال گرفتند.
خانم کوثر نورانی در دهه چهل به حیث زن برگزیده سال انتخاب گردید. مجلات ژوندون، پشتون ژغ ودیگر جراید در باره ان خانم ارجمند تبصره نوشتند وعکس هایش به نشر رسانیدند.
آن قهرمان زن ترک افغان بر علاوه اینکه در لیسه ملالی به تربیه شاگردان معارف همت گماشت در دستگاه خیاطی اردوی«عسکری» افغانستان سالیان درازی خدمت نموده است.
خانم نورانی همسرعزیزاش را در سال 1343 ش- ازدست داد فرزندان خود را با محبت فراوان پرورش وتربیت نمود وبار عظیم یک خانواده بزرگ را با بزرگواری بدوش گرفت وفرزندانش را با تحصیلات عالی تا دکتورآ، ماستری، لسانس، یا حداقل تا سطح بکلوریا دانش آموخت.
اوخود عاشق کتاب بود وتا سالهای اخیر درحالیکه فروغ مشعل چشمانش ضعیف گردیده بود با گذاشتن عنیک کتاب نویسند گان بزرگ جهان را به زبان (ترکی ) مطالعه مینمود.
دامن مادر گوهر نا یاب است هرگاه مادری مثل خانم نورانی نمی بود امروز هنرمندان معروف “نورتن نورانی ، زلیخا نورانی”، طنزنویس مشهور”جلال نورانی” را نمیداشتیم، ارجمندان ازهمت والای مادر به منزلت رسیدند.
آن شیر زن جسور وفدا کارتنها در مورد نطاقی از خود گذری نکرد بالا تر ازآن اولاد معارف را تربیت نمود در بخش اردوی وطن ما خدمت کرد وجرأت کار وتمثیل دموکراسی را برای زنان مستور افغان انتقال داد. ومهم ترازآنکه زمانیکه شوهرش را ازدست داد٬ اطفال نازین خودرا با شهامت اعاشه وبدرجات عالی تحصیلات رسانید . .. “نورانی ها” کمبود پدر را در آغوش پر محبت مادر شان احساس نکردند. …
روحش شاد باد.
نشريه ارمغان ملي 